Niezależnie od tego, czy planujesz krótki, jednodniowy wypad w góry, czy kilkudniową wyprawę, wybór odpowiedniego plecaka to pierwszy i najważniejszy krok. Nie chodzi tylko o to, żeby wrzucić cały sprzęt do pierwszej lepszej torby, którą masz pod ręką. Potrzebujesz wygodnego plecaka, dopasowanego do Twoich potrzeb, w którym wszystko będzie dobrze zorganizowane i chronione przed wilgocią czy deszczem. Dlatego przygotowaliśmy ten przewodnik, w którym przedstawiamy najważniejsze kwestie, jakie warto wziąć pod uwagę przy wyborze idealnego plecaka na kolejną przygodę.
1. Rodzaj aktywności, czas trwania i nocleg
Na początek warto pamiętać, że nie istnieje jeden „najlepszy” plecak, który sprawdzi się u każdego i w każdej sytuacji. Decyzja o tym, jaki plecak zabrać, powinna zależeć od rodzaju wyprawy i miejsca, w którym będziesz spać. Nie kupuj plecaka, dopóki nie przemyślisz tych kwestii – inaczej możesz nie zmieścić rzeczy niezbędnych albo zabrać niepotrzebne, tylko po to, żeby zapełnić zbyt duży plecak. Najważniejsze jest to, by najpierw określić, co dokładnie planujesz robić i jaki sprzęt będzie potrzebny, a dopiero potem dobrać plecak.
- Na jednodniowe wypady: Lekki plecak bez stelaża o pojemności 20–35 litrów w zupełności wystarczy. Wystarczy zapakować podstawowe rzeczy – piszemy o nich więcej w tym artykule.
- Na 1–2 noce: Plecak 35–50 litrów, w zależności od tego, czy nocujesz pod dachem, czy w plenerze. Jeśli śpisz w schronisku, górskiej chacie albo hostelu, 30–35 litrów powinno wystarczyć, nie musisz bowiem zabierać namiotu, maty ani śpiwora. Jeśli planujesz nocleg pod namiotem, wybierz plecak o pojemności co najmniej 50 litrów. A jeśli planujesz biwak „na dziko” tylko z matą i śpiworem, 45–50 litrów będzie w sam raz. Wybór sprzętu też ma znaczenie: są na rynku wysokiej jakości namioty i śpiwory bardzo lekkie i kompaktowe, a jednocześnie wytrzymałe i skuteczne.
- Na wyprawy powyżej 3 nocy: Jeśli śpisz w schroniskach, 35–50 litrów może wystarczyć. Ale jeśli biwakujesz, postaw na 50–60 litrów, żeby zmieścić cały dodatkowy sprzęt, jedzenie i ubrania na zmianę.
2. Waga i konstrukcja plecaka: lekki czy ze stelażem?
Waga i wygoda to kluczowe kwestie. Na krótkie wypady z minimalnym bagażem najlepszy będzie plecak bez stelaża, lżejszy i prostszy, bez zbędnych dodatków.
Jeśli jednak niesiesz więcej rzeczy albo wybierasz się na dłuższy trekking, wybierz plecak ze stelażem wewnętrznym lub zewnętrznym. Taka konstrukcja lepiej rozkłada ciężar między biodra i ramiona, odciąża kręgosłup i zwiększa stabilność na nierównym terenie.
3. Dopasowanie i komfort
Większość plecaków ma uniwersalny rozmiar, zwłaszcza te mniejsze. Większe modele (40–50 litrów i więcej) często mają regulację długości albo są dostępne w kilku rozmiarach. Niektóre marki oferują też modele dopasowane do kobiecej sylwetki.
Zwróć uwagę na to, żeby:
- Pas biodrowy był wyściełany i dobrze otaczał biodra – większość ciężaru powinna spoczywać właśnie na biodrach, nie na ramionach i plecach.
- Szelki były profilowane anatomicznie, regulowane i miękko wyściełane – im cięższy bagaż, tym więcej amortyzacji potrzebujesz.
- Panel tylny był miękki i oddychający – to pomoże w odprowadzaniu ciepła i wilgoci.
- Pasek piersiowy stabilizował plecak bez ucisku na klatkę piersiową.
4. Organizacja i łatwy dostęp
Dobrze zaprojektowany plecak ułatwia utrzymanie porządku.
- Wiele przegródek: boczne kieszenie na butelki z wodą, dolna komora na śpiwór, górna kieszeń na drobiazgi: okulary, czołówkę, przekąski.
- System hydracyjny: wiele plecaków ma miejsce na bukłak (np. CamelBak), dzięki czemu można pić wodę bez zdejmowania plecaka.
- Dostęp boczny lub frontowy: bardzo przydatny, gdy chcesz sięgnąć po coś z plecaka bez całkowitego wypakowywania.
5. Materiały i ochrona przed pogodą
Dobre górskie plecaki wykonane są z materiałów wodoopronych czy hydrofobowych, takich jak poliester lub nylon, często z impregnacją DWR. Taka tkanina chroni przed lekkim deszczem i zachlapaniami. Jeśli jednak wybierasz się w miejsce, gdzie pogoda często bywa deszczowa (np. kilkudniowe ulewy), warto zabrać dodatkowy pokrowiec przeciwdeszczowy.
Wiele nowoczesnych plecaków ma wbudowany pokrowiec przeciwdeszczowy w dolnej kieszeni. Jeśli Twój model go nie ma, bez problemu dokupisz taki osobno.
6. Waga samego plecaka
Zwróć uwagę na to, ile plecak waży „na pusto”. Lekkie modele bez stelaża mogą ważyć mniej niż 1 kg, a bardziej zaawansowane – ze stelażem, wzmocnieniami i pojemnością powyżej 50 litrów – ważą zwykle 1,5–2,5 kg. To może nie wydawać się dużo, ale po wielu godzinach marszu w trudnym terenie odczujesz każdy dodatkowy gram. Dlatego tak ważne jest, żeby najpierw określić, jakiej aktywności się podejmujesz i co naprawdę musisz zabrać. W ten sposób unikniesz zbędnego balastu. Zasada jest prosta: nie kupuj plecaka, dopóki nie wiesz dokładnie, na jaką wyprawę się wybierasz.
7. Dodatkowe funkcje
W zależności od rodzaju aktywności, zwróć uwagę na dodatkowe cechy plecaka:
- Uchwyty na kijki trekkingowe lub paski do ich przyczepienia.
- Zewnętrzne paski do przypięcia dużych przedmiotów: namiotu, śpiwora, raków.
- Wbudowany gwizdek ratunkowy.
- Modułowa budowa, czyli duże plecaki z odpinanymi lub wymiennymi elementami, które możesz dostosować do swoich potrzeb.
8. Budżet i marki
Bez względu na budżet, znajdziesz plecak dla siebie. Specjalistyczne marki oferują zwykle lepsze rozwiązania konstrukcyjne, trwalsze materiały i solidne gwarancje. Ale nie zawsze musisz wybierać najdroższą opcję. Najważniejsze jest to, żeby plecak odpowiadał Twoim potrzebom i dobrze leżał na plecach.
Dobry plecak to nie kwestia mody ani logo na etykiecie. Najważniejsze jest to, by wiedzieć, dokąd się wybierasz, na jak długo, gdzie będziesz spać i ile jesteś w stanie unieść. Na jednodniową wycieczkę wystarczy lekki plecak bez stelaża. Na dłuższą wyprawę czy biwak konieczny będzie plecak ze stelażem, który równomiernie rozłoży ciężar. I oczywiście pamiętaj, by zabrać wszystko, co niezbędne, oraz chronić sprzęt przed warunkami pogodowymi za pomocą materiałów hydrofobowych lub pokrowców przeciwdeszczowych.
Dobry plecak to inwestycja na lata. Jeśli dobrze go wybierzesz, pomoże Ci cieszyć się każdą wędrówką, a nie tylko ją przetrwać.
