Van plan om de bergen in te trekken? Dan is het uitkiezen, combineren en layeren van je kleding essentieel om comfortabel en beschermd de wisselende weersomstandigheden en temperaturen te trotseren. En vooral: om zonder zorgen te kunnen genieten van buitenactiviteiten zoals wandelingen en meerdaagse trektochten. Of je nu een paar uur of meerdere dagen in de natuur bent, hoe je je kleedt maakt een wereld van verschil. Wat begint als een mooie tocht, kan zonder de juiste kleding al snel omslaan in een onaangename ervaring. Daarom leggen we je in deze gids stap voor stap uit hoe je de eenvoudige laagjestechniek onder de knie krijgt en delen we handige tips om jouw avontuur in de bergen vlot en veilig te laten verlopen:
Wat is het “lagensysteem” nu precies?
Het lagensysteem houdt in dat je je kleedt in drie of vier lagen die samenwerken om je lichaamstemperatuur te reguleren en je te beschermen tegen uiteenlopende weersomstandigheden. Door die opbouw kun je, afhankelijk van het weer (temperatuur, wind, neerslag…) en hoe intensief je beweegt, gemakkelijk een laag aan- of uittrekken.
TIP: Een goede manier om vertrouwd te raken met het lagensysteem is door aan het begin van de wandeling minder kleding te dragen dan je normaal zou doen, en geleidelijk lagen toe te voegen naarmate je verder wandelt. Zo voorkom je overmatig zweten, wat snel kan leiden tot kouvatten, vooral bij lage temperaturen.
Basislaag: Om je droog te houden
Het belangrijkste doel van de basislaag is om zweet af te voeren zodat je lichaam het niet koud krijgt. De basislaag is het eerste kledingstuk dat direct in contact komt met je huid. Kies dus voor ademende en sneldrogende materialen zoals polyester of merinowol.
TIP: Probeer kleding van katoen te vermijden. Katoen heeft veel tijd nodig om te drogen, houdt vocht vast en kan je lichaamstemperatuur niet goed reguleren.
Tussenlaag: Om je warm te houden
Deze laag zorgt ervoor dat je net genoeg lichaamswarmte vasthoudt. Het kan een lichtgewicht sweatshirt of een lichtgewicht geïsoleerd jack zijn, zolang het maar voldoende ademend is. Kies voor synthetisch of natuurlijk materiaal (zoals dons), en zorg dat het kledingstuk licht aanvoelt. Bij lagere temperaturen kun je kiezen voor kleding met een hoger isolatievermogen (g/m²). En als je op zoek bent naar totale bewegingsvrijheid voor je armen zonder dat je lichaamstemperatuur rond je romp in gevaar komt, is een geïsoleerd vest een geweldige optie.
Buitenlaag: Om je lichaam te beschermen tegen alle weersomstandigheden
De buitenlaag is de laatste barrière tegen regen, wind en sneeuw. Daarom moet hij waterdicht zijn, maar ook ademend om vochtophoping te voorkomen. Controleer altijd de waterdichtheid op elk kledingstuk, gemeten in millimeters waterkolom. Bij licht regenweer zou 10.000 mm voldoende moeten zijn, maar bij zwaardere weersomstandigheden moet je streven naar 15.000 mm of meer. Houd er rekening mee dat een hogere waterdichtheid gelijk staat aan minder ademend vermogen, dus tenzij je kiest voor kleding met een Gore-Tex membraan, kan een hogere waterdichtheid leiden tot een oncomfortabele hoeveelheid transpiratievocht aan de binnenkant van het kledingstuk. Met een jas of broek met een ademend vermogen van 10K zit je goed zolang de activiteit niet te intensief is.
De verschillende soorten kleding die je kunt dragen als buitenlaag kunnen ingedeeld worden in twee groepen:
- Hardshell jassen en broeken: Hoewel ze niet zo ademend zijn als softshell kleding, garanderen hardshell kledingstukken superieure bescherming tegen wind, regen en sneeuw. Ze zijn gemaakt van slijtvaste, bestendige en volledig waterdichte stoffen die speciaal ontworpen zijn voor barre weersomstandigheden. Hardshell kleding bestaat meestal uit twee verschillende lagen: een waterdichte buitenkant en een binnenmembraan, met of zonder voering.
- Softshell jassen en broeken: Aan de andere kant zijn softshell kledingstukken beter ademend, maar niet volledig waterdicht. Hun isolerende en waterbestendige eigenschappen kunnen variëren volgens het ontwerp, de materialen en de verschillende lagen en coatings die worden gebruikt. Softshell kleding bestaat uit twee of drie lagen. Tweelaagse softshell kleding heeft geen membraan, in tegenstelling tot drielaagse, die extra bescherming tegen wind en regen garandeert en toch ademend is. Beide soorten hebben een fleece voering of geborstelde binnenstof voor extra comfort en warmte.
Je kunt hardshell en softshell kleding ook combineren. Afhankelijk van de weersomstandigheden en het type kledingstuk, kun je een waterdichte hardshell jas dragen over een lichtgewicht en compacte softshell jas voor zowel waterafstotendheid als ademend vermogen.
Lagensysteem in de zomer
Bij warm weer is het dragen van twee lagen meer dan genoeg. Een ademend t-shirt, met korte of lange mouwen, werkt perfect als basislaag. Als buitenlaag kun je een sportieve trui, een lichtgewicht fleece trui of zelfs een softshell jas dragen als je het snel koud hebt. Afritsbroeken zijn een goede, praktische keuze, omdat je de knieën gemakkelijk kunt afritsen om er een korte broek van te maken. Belangrijk: zorg ervoor dat je altijd zonnebrandcrème draagt en bescherm je hoofd met een hoed of pet.
Lagensysteem in de herfst en lente
Het weer tijdens het overgangsseizoen kan nogal onvoorspelbaar zijn, dus veelzijdige, lichtgewicht en functionele kleding is een must. Je kunt kiezen tussen twee of drie lagen: Begin met een lichte, thermische basislaag, gevolgd door een fleece trui, functioneel sweatshirt of licht softshell jack als tussenlaag; en neem altijd een waterdicht jack mee in je rugzak, zeker als er kans op regen is.
Lagensysteem in de winter
Koud weer brengt meer risico’s met zich mee, dus begin altijd met drie lagen en voeg een vierde toe bij ruiger weer. Kies in dit geval voor een dikkere thermische basislaag, voeg een tussenlaag met optimale isolatie toe en maak het af met een waterdicht hardshell jack als buitenlaag, om je lichaam volledig te beschermen tegen kou, wind en sneeuw.
Tips voor laagjes dragen
- Kleed je naargelang de activiteit en het weer. Plan je uitstapjes van tevoren zorgvuldig om te weten hoe intensief de activiteit zal zijn en met welke weersomstandigheden je te maken kunt krijgen. Voor warmere temperaturen zijn een technisch T-shirt en een korte broek (denk eraan katoen te vermijden) voldoende, maar het is altijd een goed idee om een lichtgewicht tussenlaag en een regenjack mee te nemen voor het geval dat, vooral op dagenlange avonturen.
- Kies voor comfort, veelzijdigheid, lichtheid en hoge kwaliteit. De kleren die je draagt hoeven niet de duurste op de markt te zijn. Ze moeten vooral functioneel en gemakkelijk mee te nemen zijn. Dikke fleece truien of jassen met een hoog isolatievermogen (g/m²) kun je beter vermijden, want ze zijn log en lastig op te bergen.
- Details die het verschil maken. Het gaat niet alleen om materialen en stoffen, want die kleine ontwerpdetails die een kledingstuk compleet maken, zoals zakken, ritsen, capuchons, trekkoorden en ventilatiezones, kunnen extra bescherming en veelzijdigheid bieden zonder dat je lagen hoeft toe te voegen of te verwijderen.
- Vergeet ook je voeten niet! Comfort is altijd belangrijk, en vooral als het over je voeten gaat. Houd er dus rekening mee dat je lange uren zult lopen. In de winter zijn een goed paar thermosokken essentieel, en hetzelfde geldt voor lichtgewicht, ademende sokken in de zomer. Draag schoenen of laarzen die geschikt zijn voor het soort terrein waarop je gaat lopen, de intensiteit van de route en de weersomstandigheden. Waterdicht schoeisel is aan te raden, en het is ook een goed idee om een paar waterdichte gaiters in je rugzak mee te nemen.
Bescherm je blootgestelde huid
Vergeet niet dat accessoires ook het verschil kunnen maken en voor nog meer comfort en ultieme bescherming kunnen zorgen, vooral voor blootgestelde huid die kwetsbaarder is voor kou en wind:
- Petten, mutsen, hoeden, oorwarmers en hoofdbanden.
- Nekwarmers of bivakmutsen om je gezicht te beschermen.
- Dunne handschoenen als basislaag en thermische handschoenen/wanten bij lage temperaturen.
- Zonnebril om je ogen te beschermen tegen wind en sneeuw.
- Zonnebrandcrème. Het is dan wel geen accessoire, maar toch kan het nooit kwaad om je huid de hele dag door te beschermen, ongeacht het seizoen.
Zo, dit was onze basisgids over het handige lagensysteem zodat je optimaal kunt genieten van je favoriete buitenactiviteiten. Geen enkele weersomstandigheid kan je nog weerhouden om op stap te gaan! Vertrek dus met de juiste uitrusting op je volgende uitstap, en geniet onbezorgd van de adembenemende uitzichten en je tijd in de natuur.
